توجه امام زمان(عج) به زیارت جامعه
درباره زیارت جامعه که از زبان علی النقی، امام دهم شیعیان و در پاسخ به خواستهٔ یکی از شیعیان صادر شده باید گفت: هرچند این زیارت به شیوهٔ خطابی و گفتاری است؛ اما درحقیقت بیانگر جایگاه امامت در تشیع است. این زیارت را شیخ طوسی در تهذیب و صدوق در فقه و عیون اخبارالرضا به سند خود ازشخصی به نام نخعی نقل کردهاند که گفت: به علی بن محمد بن علی بن موسی بن جعفر بن محمد بن علی بن الحسین بن علی بن ابیطالب عرض کردم:«ای فرزند رسول خدا، مرا گفتاری بیاموز که هر وقت خواستم هریک از شما را زیارت کنم همان سخن را درمحضرش بگویم.» پاسخ امام هادی چنین بود: «هر زمانی که به آستان (امامی رسیدی) در آنجا بایست و شهادتین را درحال غسل و طهارت بر زبان جاری کن، وقتی نگاهت به قبر افتاد نخست سی مرتبه الله اکبر بگو و چند قدم راه برو، البته با کمال وقار و آرامش بسیار، گامهای خود را کوتاه بردار و بار دیگر بایست و سی مرتبه تکبیر را بر زبان جاری کن، سپس نزدیک قبر شو و این بار چهل مرتبه تکبیر بگو تا یکصد مرتبه کامل شود آنگاه او را با جملات زیر زیارت کن…».(1)
توجه امام زمان(عج) به زیارت جامعه
یکی از مهم ترین و با ارزش ترین دلائل برتری و اهمیت این زیارت ، عنایت خاصّ حضرت ولی عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) و دیگر معصومین (علیهم السلام) به آن است. علّامه محمّد تقی مجلسی – پدر علّامه محمّد باقر مجلسی – در شرح« من لایحضره الفقیه شیخ صدوق »در ذیل این زیارت می گوید:
چون به نجف مشرّف شدم، برای اینکه لیاقت تشرّف به حرم علوی را پیدا کنم ، تصمیم گرفتم که چند روزی عبادت کنم . روزها در مقام مقائم و شب ها در رواق مطهّر مشغول بودم . شبی در عالم مکاشفه حضرت بقیّه الله «عجّل الله تعالی فرجه الشریف » را در حرم پدر بزرگوارش دیدم. فردا به « سامرا» مشرف شدم و چون وارد حرم شدم حضرت مهدی «روحی فداه» آن پاره ماه آنجا بود .
ایستادم و از دور به طور مدّاحی و در حالی که با انگشت ، اشاره به او می کردم ، زیارت جامعه را خواندم فرمودند : بیا جلو . ابهّت و عظمت او مانع می شد، تا بالاخره جلو رفتم. به من تلطّف کرد و فرمود : «نعم الزیاره هذه» یعنی : خوب زیارتی است این زیارت. گفتم : از جدّتان می باشد. و اشاره به قبر مطهّر امام هادی (علیه السلام) کردم. فرمودند: بلی از جدّم صادر شده است .
از این جهت علّامه مجلسی دوم درباره این زیارت می فرماید : «صحیح ترین زیارات از نظر متن و سند ، زیارت جامعه کبیره است. » (2)
عنایت امام رضا(ع) با زیارت جامعه
بار معنایی زیارت جامعه کبیره بسیار وسیع است و میتوان در مشهد و محضر هر امامی توسط این زیارت توسل جست، هم بهرهای بزرگ برد و هم ثواب آن را نثار همه معصومین(ع) و یا یکی از آنها کرد، در واقع این زیارت نامه شناسنامه اهل بیت(ع) و ولایت است، خطبهها و جملههای آن جمع است و تعمیم دارد، در واقع همسان قرآن شریف و یا نمازهای مستحبی است که میتوان آن را قرائت کرد و ثواب آن را هدیه و نثار معصومین(ع) و یا نثار یکی از معصومین(ع) کرد.
علّامه محمّد تقی مجلسی در جلد پنجم کتاب « روضه المتّقین » می گوید : «من در رؤیای حقه ای ، امام رضا (علیه السلام) را زیارت کردم .
مشغول خواندن زیارت جامعه بودم که حضرت به من فرمود: احسنت ، احسنت . یعنی هم زیارت جامعه را تحسین کردند و هم مرا که در خدمت ایشان این زیارت را می خواندم. » (3)
پانوشتها:
1. عیون اخبارالرضا ج،1ص167
2. زندگانی چهارده معصوم – آیت الله حسین مظاهری – صفحه 193
3. نسیم معرفت- حسین گنجی- صفحه3