مدرسه علمیه معصومیه قیداراستان زنجان

عوامل موثر در طول عمر آدمی بر دو قسمند:

1- عوامل طبیعی:

برخی از عوامل طبیعی در افزایش عمر که برای بشر تاکنون شناخته شده است عبارتند از:

1. تغذیه صحیح دور از افراط و تفریط؛

2. کار و حرکت مداوم؛

3. پرهیز از هر گونه مواد مخدر و اعتیادهای خطرناک؛

4. دور بودن از هوای آلوده؛

5. مصرف نکردن مشروبات الکلی؛

6. دوری از هیجان های مداوم.

2- عوامل معنوی:

ارتباط ظاهری عوامل معنوی مؤثر با مسأله طول عمر بر ما چندان روشن نیست، اما در آیات قرآن کریم و روایات اسلامی روی آن تاکید شده است که به چند نمونه آن اشاره می کنیم:

1. ایمان قوی و توکل بر خدا که بتواند انسان را در ناملایمات زندگی آرامش و قدرت بخشد

2. صدقه

3. صله رحم؛ پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله می فرماید: «انَّ الصَّدَقَةَ وَ صِلَةَ الرَّحِمِ تَعْمُرانِ الدِّیارَ، وَ تَزیدانِ فِی الْاعْمارِ[1]؛ انفاق در راه خدا و صله رحم خانه ها را آباد و عمرها را طولانی می کند.»

4. احسان؛ امام باقر علیه السلام می فرماید: «الْبِرُّ وَ صَدَقَةُ السِّرِ ینْفِیانِ الْفَقْرَ وَ یزیدانِ فِی الْعُمْرِ وَ یدْفَعانِ عَنْ سَبعینَ مَیتَةَ سُوءٍ[2]؛ نیکوکاری و انفاق پنهانی فقر را برطرف ساخته، عمر را افزایش می دهد و از هفتاد گونه مرگ و میر بد جلوگیری می کند.»

5. گناه نکردن؛ خداوند متعال، می فرماید: «اَنِ اعْبُدُواْ اللَّهَ وَاتَّقُوهُ وَأَطِیعُون* یغْفِرْلَکم مّن ذُنُوبِکمْ وَیؤَخّرْکمْ إِلَی أَجَلٍ مُّسَمًّی إِنَّ أَجَلَ اللَّهِ إِذَا جَآءَ لَایؤَخَّرُ لَوْ کنتُمْ تَعْلَمُونَ[3]؛ (ای قوم) خدا را پرستش کنید و از مخالفت او بپرهیزید، و مرا اطاعت نمایید. اگر چنین کنید خدا گناهانتان را می آمرزد و تا زمان معینی شما را عمر می دهد، اما هنگامی که اجل الهی فرا رسد تأخیری نخواهد داشت اگر می دانستید.[4]» و در جای دیگر می فرماید: «وَ أَنِ اسْتَغْفِرُوا رَبَّکمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَیهِ یمَتِّعْکمْ مَتاعاً حَسَناً إِلی أَجَلٍ مُسَمًّی وَ یؤْتِ کلَّ ذِی فَضْلٍ فَضْلَهُ وَ إِنْ تَوَلَّوْا فَإِنِّی أَخافُ عَلَیکمْ عَذابَ یوْمٍ کبِیر[5]؛ و از پروردگار خویش آمرزش بطلبید سپس بسوی او بازگردید تا شما را تا مدّت معینی، (از مواهب زندگی این جهان) به خوبی بهره مند سازد و به هر صاحب فضیلتی، به مقدار فضیلتش ببخشد! و اگر (از این فرمان) روی گردان شوید، من بر شما از عذاب روز بزرگی بیمناکم.» و در جای دیگر می فرماید: «فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِم[6]؛ و خداوند آنها را به (کیفر) گناهانشان گرفت.»

امام صادق علیه السلام می فرماید: «مَنْ یمُوتُ بِالذُّنُوبِ اکثَرُ مَّنْ یمُوتُ بِالْاجالِ وَ مَنْ یعیشُ بِالْاحسانِ اکثَرُ مِمَّنْ یعیشُ بِالْاعْمار[7]؛ آنها که بر اثر گناهان می میرند بیش از آنهایند که به مرگ الهی از دنیا می روند و کسانی که بر اثر نیکوکاری عمر طولانی پیدا می کنند، بیش از کسانی هستند که بر اثر عوامل طبیعی عمرشان زیاد می شود!»

در بعضی روایات به برخی گناهان مانند ظلم و زنا که در کاهش عمر دخالت دارد، اشاره شده است.[8]

پی نوشت